Vanaf morgen zit Nederland weer voor vier weken gedeeltelijk op slot. De horeca gaat dicht en je mag niet meer dan drie vrienden ontmoeten. Over twee weken wordt er weer naar de besmettingscijfers gekeken en besloten of de bijna-lockdown langer moet duren. Anders gaan we weer over naar de regionale aanpak op basis van het dashboard en de routekaart. Ja, Hugo de Jonge houdt van vroem-metaforen. Elke regio krijgt een risiconiveau op basis van de besmettingen, en elk niveau haar eigen set met regels.  Die routekaart is vandaag onthuld, maar wat staat daar eigenlijk in?

1 - Waakzaam

Het laagste risiconiveau is 'waakzaam.' Mensen houden zich aan de basisregels en de hoeveelheid positieve tests per 100.000 mensen per week ligt onder de 50. Op basis van dat getal wordt er mogelijk meer beperkt, maar daar komen we zo op. Nu mag je nog naar buiten, je mag sporten en je mag naar de kroeg, mits je je gegevens achterlaat. Uitbraken van het virus worden door middel van tests en contactonderzoek onder de duim gehouden zodat brede maatregelen niet nodig zijn. Mondkapjes blijven verplicht of aangeraden in het OV en in winkels. Bij evenementen moet je reserveren en blijven zitten. De basisregels gelden altijd: handen wassen, anderhalve meter, thuiswerken als het kan, thuisblijven en testen als je klachten hebt. 

2 - Zorgelijk

Bij 'zorgelijk' begint het langzamerhand uit de hand te lopen. Het test-en-trace-project kan de nieuwe besmettingen bijna niet meer bijbenen en mensen houden zich niet zo goed aan de regels. De 'signaalwaarde' van positieve tests per 100.000 mensen ligt tussen de 50 en 150. De regels worden strenger.  

Je mag nog maar zes mensen over de vloer hebben en in de horeca, bij evenementen en tijdens huwelijken worden de gastenaantallen beperkt. Stappen wordt moeilijker: de horeca moet om middernacht de deuren sluiten voor nieuwe gasten. Verder verandert er niet zoveel, behalve misschien de stemming van je friendly neighbourhood veiligheidsregiovoorzitter of kroegbaas. 

3 - Ernstig

Als dit niet helpt, zoals in september, gaan we door naar 'Ernstig.' De hoeveelheid positieve tests komt boven de 150 uit en het bron- en contactonderzoek is niet meer vol te houden. Er moet op dit punt, zo staat er in de routekaart, harder ingegrepen worden. Hoe dan? Nou, zoals na de persconferentie van twee weken geleden. Er mogen nog maar drie mensen langskomen, buitenshuis worden groepen groter dan vier beboet, en de horeca-aantallen worden gehalveerd. Ze moeten nog eerder dicht, om tien uur. Het publiek is bij wedstrijden niet meer welkom. Koopavonden mogen niet meer. Nog steeds verandert er op dit punt nog maar weinig vergeleken met 'het oude normaal.'  Vooral het feesten, thuis of in de kroeg, wordt aan banden gelegd. 

4 - Zeer Ernstig

Sinds deze week is er een vierde niveau, Alles Loopt uit de Klauwen Zeer Ernstig. Deze fase kickt erin als de signaalwaarde meer dan 250 tests omvat. De pleuris corona is op dit punt zodanig uitgebroken dat de overheid hier geen inleidend tekstje in de routekaart heeft gezet. Waarschijnlijk betekent het dat de grip op het virus weg is, testen en volgen geen zin meer heeft en er echt iets moet gebeuren om de ziekenhuizen overeind te houden. Op dit punt zijn we volgens Rutte en De Jonge sinds vandaag. Yay!

Het is een bijna-lockdown, waarbij het nuttiger is te vertellen wat nog wél mag. Je mag nog bezoek hebben: maximaal drie mensen per huishouden per dag. Opgedeelde verjaardagen zijn daarmee wel verleden tijd. Bijeenkomsten kunnen soms en in kleinere groepen van maximaal dertig mensen per zaal. Je kunt dus nog wel naar de bioscoop of het theater. Of dat theater er over een maand nog is, moet gaan blijken. Sporten mag in de sportschool of met maximaal drie anderen: team- of contactsporten zijn de deur uit. Je mag op vakantie, en je mag zelfs nog naar de enige McDonalds die nog open is op Schiphol. Maar eenmaal op bestemming moet je in je vakantiehuisje of hotelkamer blijven. Als je alcohol wilt drinken of een jointje wilt roken moet je het overdag voor 20:00 gekocht hebben en mag je het niet in het openbaar nuttigen. Je mag ook nog winkelen - in je eentje, zonder koopavond, en niet in het ouderenuurtje. 

De horeca is helemaal dicht, maar scholen blijven wel open - met mondkapjes, en alleen als de basisregels gevolgd kunnen blijven worden.

Lockdown

Als dat nóg niet genoeg is kun je je afvragen of deze hele escalatieladder, want dat is het eigenlijk, wel helpt. Ook kun je je afvragen wanneer je weer naar buiten mag, want het devies wordt weer: 'blijf thuis.' Het wordt net als in maart en april: niet op pad, niet met het OV, niemand ontvangen, geen evenementen, niet met anderen sporten, thuis werken, scholen dicht. Binnenblijven dus, tot de situatie weer naar 'waakzaam' kan - en we van voor af aan kunnen gaan opschalen.