NieuwNieuws

Tech & Crypto

Weekend read: Bitcoin kookt de oceanen!

Er wordt veel geroepen over het stroomgebruik van het Bitcoin netwerk, de infrastructuur achter het muntje bitcoin. Tegenstanders wijzen erop dat het “muntje” net zoveel stroom zou verbruiken als heel Zweden! 

Zweden, dat is een heel land notabene! En één bitcoin-transactie zou volgens de Nederlandse bank 402 kilogram CO2 uitstoten. Veel van deze informatie is achterhaald, uit de context, veel te ongenuanceerd of ronduit een pertinente leugen.

Bitcoin gebruikt stroom. En niet weinig ook. Het gebruikt wel 62 TWh. De stroom wordt gebruikt om het netwerk te beveiligen. Het voorkomt dat de digitale munt twee keer uitgegeven kan worden. Het is een belangrijke taak in het netwerk dat op het moment van schrijven ruim 700 miljard euro aan waarde bevat. Hoe hoger het energieverbruik, hoe veiliger het netwerk. Een hoog energieverbruik is dus een indicatie dat jouw spaargeld veilig opgeslagen is. Het proces van het beveiligen van het netwerk heet minen. Dit komt omdat er tijdens het proces ook bitcoins gevonden worden.

Hoe dit technisch allemaal in elkaar steekt is voor het verhaal niet van belang, maar het is goed om te weten dat de beveiliging van bitcoin gekoppeld is aan een fysiek goed, namelijk elektriciteit. Dit maakt het in praktijk fysiek onmogelijk dat 1 partij te veel invloed krijgt binnen het netwerk. Mocht er toch een partij zijn met deze ambitie dan zijn er gewoonweg te veel fysieke middelen nodig om het netwerk succesvol over te nemen (computers en energie). Er is veel geëxperimenteerd met alternatieven, maar tot op de dag van vandaag is er geen alternatief gevonden dat het netwerk gelijkwaardig beveiligt.

Omdat Bitcoin veel stroom gebruikt is het -zeker in deze tijd van energie- en klimaatcrisis- belangrijk om hierover te praten. Maar dan niet vanuit de onderbuik, of “van horen zeggen”, maar aan beide kanten goed geïnformeerd en vanuit het juiste perspectief.

Wat de boer niet kent…

Weinig dingen roepen zoveel weerstand op als het onbekende. Hoe comfortabel is het om ieder jaar terug te gaan naar het vakantieland waar je al geweest bent. De massa gaat pas naar een nieuw land nadat ze goede verhalen hebben gehoord van een goede bekende waarvan ze weten dat die dezelfde smaak heeft als zij. Anders vinden we andere culturen vaak maar gek en soms zelfs minderwaardig. Zijn we er echter een keer geweest, dan zien we een cultuur of land heel anders.

Hetzelfde geldt voor de omarming van nieuwe technologie. Als mens zijn we geneigd te zoeken naar redenen om verandering tegen te werken. Hieronder enkele voorbeelden.

Koeien geven zure melk door elektriciteit

Wist je dat tijdens de aanleg van het energienet de angst speelde dat koeien zure melk zouden geven? De elektrische stroom zou giftig zijn en mensen en dieren zouden ziek worden. Het probleem was dat niemand nog het nut van stroom in zag en vanuit de conservatieve aard direct in de verdediging schoten. “We motten het niet”. Hoe leg je elektriciteit uit als je nog geen apparaat hebt om erop aan te sluiten? Nee, elektriciteit was zinloos en we waren er bang voor. Totdat de eerste wasmachine in huis kwam. Wat een fantastische uitvinding!

Dezelfde argumenten worden ook nu in de energietransitie weer van stal gehaald… zucht…

Het internet kookt de oceanen

Of het internet, ook zo’n onbegrepen infrastructuur, waar onze bakermat van het Nederlandse journaille, Sonja Barends, maar geen vat op kon krijgen toen opperwappie Maurice het haar probeerde uit te leggen.

Het internet is nu de infrastructuur waar onze hele maatschappij op draait. We doen onze aankopen erop en kiezen onze levenspartner erop uit. Vrijwel alle apparaten worden smart gemaakt. Of het een goede ontwikkeling is laat ik in het midden, maar dat het internet een grote rol in onze maatschappij heeft staat vast. We kunnen en willen niet meer zonder. Maar hoe legde je in 1992 uit wat het internet is, zonder dat je weet welke applicaties erop komen? Als je de toepassing niet begrijpt, dan is het moeilijk het nut te zien. En dan was het destijds nog trager ook om in te bellen en via de command line een mail te sturen dan gewoon even faxen.

Ook het internet zou de oceanen koken en moest verboden worden om de planeet te redden. Terugkijkend op die tijd kunnen we deze kortzichtigheid bijna niet meer geloven. We vonden het internet zinloos en we moesten er niets van weten. Iedere kilojoule elektriciteit die eraan besteed werd zou er een teveel zijn.

Tegenwoordig hoor je niemand meer over het energieverbruik van al die datacenters. Het internet heeft zijn nut voldoende bewezen om het in het hoofd van de mensen te rechtvaardigen. Zoals Johan Cruijf al zei: Je gaat het pas zien als je het door hebt.

De geschiedenis herhaalt zich.

Zoals vorige week uitgelegd is Bitcoin veel meer dan een internetmuntje voor nerds. Het is een infrastructuur om digitaal waarde te versturen en weinig dingen zijn zo lastig te begrijpen als een infrastructuur. Een infrastructuur doet namelijk weinig concrete dingen. Het maakt alleen dingen mogelijk. Je hebt niets aan het elektriciteitsnet als je er niets hebt om op aan te sluiten. Andersom is ook waar, je hebt niets aan een föhn zonder elektriciteitsnet. De föhn maakt duidelijk waarvoor je elektriciteit kunt gebruiken, maar hoe legde je elektriciteit uit voordat het eerste apparaat dat je erop kon aansluiten bestond..?

Bitcoin is een heel nieuw concept, een nieuwe infrastructuur en daardoor begint het hele spel van leren en experimenteren opnieuw. Uiteraard zien we aan alle kanten ook weer dezelfde discussies opkomen. 

Paul Tang, Europarlementariër namens de PvdA gaat in Europa voorop in de strijd tegen bitcoin. Geladen met een heel arsenaal aan desinteresse en misinformatie, en niet gehinderd door enige kennis of vooruitkijkend vermogen, met als doel Bitcoin te verbieden. Op basis van angst voor criminaliteit (dit is een apart artikel waard) en stroomgebruik proberen deze mensen uit alle macht met Chinees aanvoelende verboden Bitcoin te verbieden. Op het energieverslindende internet nog wel. 

Wie bepaalt waar we energie aan besteden

Laten we eerst een kijken naar wat we vinden dat energie mag kosten. Waarom mag een televisie op standby stroom gebruiken? Of kerstverlichting, supergezellig natuurlijk, maar je kunt moeilijk zeggen dat het echt een zinvolle besteding van de stroom is. 

Het is goed om te beseffen dat alles wat we om ons heen zien energie gebruikt om te functioneren. En nieuwe technologieën gebruiken vrijwel altijd meer dan de oude die zij vervangen; een wasmachine gebruikt meer dan een wastobbe en een lift meer dan een ladder. Het is dus niet gek dat ook de meest geavanceerde betaalinfrastructuur ter wereld stroom gebruikt. Al lijkt het volgens de cijfers die het WEF vrijgeeft mee te vallen als je het vergelijkt met andere sectoren. 

Blijkbaar vinden we het geen probleem dat air conditioners 2000TWh energie verbruiken, ook al is dat 32,25x zoveel als het hele Bitcoin netwerk… En ook de datacenters waar Paul Tang zo graag gebruik van maakt in zijn strijd tegen bitcoin gebruiken ruim drie keer meer stroom dan het Bitcoin netwerk.

Van Bitcoin zien veel mensen ook de zin of onzin nog niet in, maar om het dan direct te verbieden is misschien wat voorbarig. Bitcoin heeft de potentie om de financiële wereld die we kennen op zijn kop te zetten. En wie kan na alle schandalen en die de sector kent nou tegen zijn? Ja, de witte boordencriminelen zelf natuurlijk. 

Hoeveel boetes voor witwassen willen we bedrijven in de financiële sector nog geven voordat we vinden dat het tijd is voor iets nieuws? Keer op keer blijkt dat de financiële sector een dubieuze rol speelt bij de financiering van oorlogen, criminaliteit en corruptie. Een neutrale infrastructuur die hun werkzaamheden vrij van corruptie over kan nemen zou wel wat energie mogen gebruiken.

Daarnaast geeft Bitcoin financiële inclusiviteit voor al die mensen die nu geen toegang hebben tot de financiële wereld. Zij krijgen door bitcoin ineens de mogelijkheid hun waren te verkopen aan mensen over de hele wereld, in plaats van alleen aan degene die hen persoonlijk contant geld kan geven. Als je het aan mij vraagt mag dat best wat stroom kosten.

De vraag is welke energie

Als we kunnen vaststellen dat we iets energie waard vinden, of het een kans willen geven, dan kunnen we kijken naar welke energie we gebruiken. De ene energiebron is de andere niet. Omdat tegenstanders Bitcoin graag wegzetten als “verbruikt evenveel als een land”, is het goed om te kijken hoe de Bitcoin het dan doet in de energie mix vergeleken met andere landen. Het netwerk gebruikt slechts 0,16% van de totaal gebruikte stroom. In de cijfers zien we dat het Bitcoin netwerk in Q1 2022 voor 58,4% gebruik maakt van duurzame stroom, meer dan welk land ook.

Vergeleken met andere industrieën gebruikt Bitcoin maar een fractie van de stroom. Iets meer dan computerspelletjes, maar een stuk minder dan goud. Dat is belangrijk, want bitcoin heeft de directe potentie om goud als waardedrager te vervangen.

Miners zijn mobiel

Een kracht van Bitcoin is dat de industrie hypermobiel is. De bedrijven kunnen overal ter wereld opereren en aan en uitschakelen in minuten. Dat maakt de industrie uitermate geschikt om gebruik te maken van restenergie. In North Dakota, VS minet exxon met energie uit methaan die vrij komt bij oliewinning. Dit is extra interessant, omdat methaan een tachtig keer zwaarder broeikasgas is dan CO2 en anders waardeloos afgefakkeld had geworden, of erger nog, de lucht in had gegaan. Doordat de de oliewinning op zeer afgelegen plaats vindt ontbreekt de infrastructuur om de stroom uit methaan naar bewoonde gebieden te krijgen. Op deze manier heeft het Bitcoin netwerk een netto negatieve uitstoot van broeikasgassen.

Ook kan bitcoin minen ingezet worden om de transitie naar duurzame energie te versnellen. Doordat miners zo makkelijk aan en uit gezet kunnen worden, is het interessant voor energie maatschappijen om naast ieder windmolen of zonnepark een klein miningcenter op te zetten. Miners zijn alleen rendabel bij goedkope stroom. Als er vanuit de markt vraag is, is de stroom te duur en kunnen zij beter uit staan. Maar wanneer er weinig vraag uit de markt is en wel veel stroom beschikbaar (bijvoorbeeld wanneer het waait ‘s nachts), dan kunnen de miners aan en verdient de energiemaatschappij het wind- of zonnepark sneller terug.

Vaak wordt gezegd dat de energie aan bitcoin mining ook aan iets nuttigs besteed kon worden en het daarom per definitie verspilling is. Maar afgezien van dat eerder is laten zien dat "nuttig" een ruim begrip is (van televisies op standby tot aan kerstverlichting), gaat dat in bovenstaande voorbeelden ook niet op. De ingezette energie zou zonder bitcoin mining sowieso verloren zijn gegaan.

De mythe van de energie per transactie

Als we besloten hebben dat het Bitcoin netwerk energie mag kosten en we hebben gezien dat de gebruikte energie de meeste duurzame is van iedere sector op aarde en zelfs de potentie heeft de ontwikkeling van duurzame energie te stimuleren, is er nog een ander hardnekkig misverstand dat ontkracht mag worden. Namelijk het stroomgebruik per transactie. Het stroomgebruik van bitcoin staat los van het aantal transacties. Het gebruikt stroom om het netwerk te beveiligen. Technisch zit de basislaag van het netwerk zo in elkaar dat het iedere 10 minuten 4200 transacties kan verwerken. Minder kan, meer niet. 

Hoeveel transacties er ook gedaan worden, de basislaag kan er maar 4200 verwerken per tien minuten. Als dus de hele wereld nu zou overstappen op bitcoin, dan nóg kunnen er maar 4200 transacties per 10 minuten worden verwerkt. De energie wordt dus niet gespendeerd aan het verwerken van transacties, dat gaat net zo goed met laag als met hoog energieverbruik.

Het hoge energieverbruik is nodig voor de beveiliging van het netwerk en is dus niet gelinkt aan het aantal transacties.

Sterker nog, hoe meer transacties er gedaan worden, hoe efficiënter de stroom gebruikt wordt. Je kunt je voorstellen dat het efficiënter is om het netwerk waar tóch 62Twh aan wordt besteed dan maar zoveel mogelijk te gebruiken.

Nu hoor ik je denken dat 4200 transacties per 10 minuten misschien wat weinig is, aangezien VISA alleen al 4000 transacties/seconde verwerkt. Geen nood, want bitcoin schaalt op de tweede laag; het lightning netwerk. Het lightning netwerk maakt het mogelijk om op te schalen naar 40.000.000 txs/s, zonder toename van stroomgebruik. Op deze manier is Bitcoin dus ineens veel efficiënter, sneller en betrouwbaarder dan VISA, dat stamt uit 1958. VISA lijkt dit te beseffen en bereidt zich voor op nieuwe business modellen.

Laten we het een kans geven

De potentie van de nieuwe infrastructuur is dusdanig groot dat het hoge stroomgebruik van Bitcoin voor te rechtvaardigen is. Mocht het zijn belofte inlossen, dan hebben we de meest krachtige nieuwe infrastructuur van de afgelopen 30 jaar uitgevonden. Het zal de wereldeconomie dan vergaand veranderen en nieuwe businessmodellen mogelijk maken. 

Mocht het netwerk zijn belofte uiteindelijk niet inlossen, dan zal de waarde van het muntje dalen en het vanzelf verdwijnen. Maar we hebben het dan in ieder geval een kans gegeven. 

We hebben in 1999 ook het internet niet afgeschreven omdat het veel stroom gebruikt.

Mijn oproep, wees genuanceerd in je mening over het stroomgebruik van Bitcoin. Kijk naar de nadelen, maar ook zeker de voordelen van een digitale, openbare, neutrale infrastructuur voor waarde, voordat we het kind met het badwater weggooien.

Video: Presidentskandidaat Ecuador doodgeschoten tijdens campagne

Algemeen

'Georganiseerde misdaad zit erachter'

Lees verder

MustWatch: Only Murders in the Building seizoen 3 op Disney+

Glamorama

Er moet weer eens een moord worden opgelost

Lees verder

Italiaan omgekomen door vallende Parmezaanse kazen

Niet Doodchecken

Werd begraven onder tienduizenden kilo's kaas

Lees verder

Meer NieuwNieuws

Vrouw uit Emmen krijgt 's lands eerste kunstborstbeen

Lees verder

Bridget Maasland: 'na 23 jaar weer blij met mijn natuurlijke borsten'

Lees verder

Vrouw Edwin van der Sar deelt beelden van herstel

Lees verder

Verzorgingstehuis voor gehandicapten gaat in vlammen op: 11 mensen vermist

Lees verder

Opnieuw tientallen migranten omgekomen bij schipbreuk voor Italiaanse kust

Lees verder

Zien: Geert Wilders deelt genadeklap uit aan veroordeelde Thijs Römer

Lees verder

Niet Doodchecken

Meer nieuws

Financier van film over ontvoeringen verdacht van ontvoeren kind

Lees verder

Video: Dit Amerikaanse stadje biedt nieuwe inwoners 20.000 dollar

Lees verder

Geïrriteerde Lufthansa-piloot tekent enorme penis in de lucht

Lees verder

Naar Niet Doodchecken

Laatste nieuws

Bespaartips:

Linktips: