15 van de 75 zetels in de Eerste Kamer. Dat is de prognose van het ANP voor de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen 2023: de BoerBurgerBeweging. Nog steeds gaat de BBB nek aan nek met het linkse blok Groenlinks/PvdA. Beiden stevenen af op 15 zetels in de senaat.

Het moment dat alle stemmen zijn geteld laat nog wel even op zich wachten. Inmiddels hebben vier provincies een uitslag gemeld. Dat gaat om Drenthe, Overijssel, Flevoland en Gelderland. In alle vier de provincies is BBB overtuigend de grootste geworden. 

Update: Ook in Friesland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant, Zuid-Holland en Gelderland is BBB de grootste geworden.

Update: Naar verwachting doet BBB het nog beter in de Eerste Kamer met 16 of 17 zetels. Fractie PvdA/GroenLinks blijft steken op 15.

Ook de tussenstanden in de andere provincies liegen er niet om. Alleen in Utrecht lijkt BBB niet de grootste te worden, daar staat de partij nu op nummer twee met GroenLinks op één. In de voorlopige uitslag gaan de partijen nek aan nek.

Enorme winst

De overwinning lijkt in Drenthe het grootst te worden. Daar haalde BBB meer dan een derde van alle stemmen. Met 33,5 procent laat de partij van Caroline van der Plas de PvdA ver achter zich. Ook in Overijssel is het verschil met de nummer twee groot. De 31,3 van de BBB steekt schril af tegen de 8,2 procent van het CDA. 

In Flevoland ligt het iets dichter bij elkaar, maar is de BBB nog steeds dubbel zo groot als de nummer twee. 20,8 om 9,9 procent voor de VVD. Het verschil met de tweede partij is vooralsnog in Zeeland het kleinst. De BBB haalde daar 19,7 procent van de stemmen, PvdA/GroenLinks kreeg 13,4 procent.

Update: BBB wint ook in de provincies Friesland en Groningen fors. Met 27,9 procent van de stemmen in Friesland en 23,6 in Groningen laat de partij de nummer twee ver achter zich. De PvdA heeft als die nummer twee respectievelijk 10,6 en 10,0 procent van de stemmen gekregen. In Limburg is BBB ook de grootste, met 18,5 procent. Daar is niet de PvdA maar de PVV de tweede partij met 12,7 procent. 

In Noord-Brabant is de BoerBurgerBeweging ook de grootste geworden met 18,2 procent van de stemmen, de VVD volgt als tweede met 14,1 procent. Ook in Gelderland en Zuid-Holland volgt de VVD achter BBB. In Gelderland heeft BBB 23,8 procent van de stemmen gekregen, tegenover 10 procent voor de VVD. In Zuid-Holland is de marge wat kleiner. Daar heeft de partij van Caroline van der Plas 13,7 en de VVD 12,9 procent van de kiezers over de streep getrokken.

Coalitie likt de wonden

De coalitie heeft zonder meer een flinke kater overgehouden aan afgelopen verkiezingsnacht. Voor de regeringspartijen viel de uitslag flink tegen. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben allemaal stevig verloren. Bij de VVD valt op dat de procentuele schade voor de Eerste Kamer zich beperkt tot 0,5 procent, maar dat dat de partij vermoedelijk wel twee Senaatszetels gaat kosten.

De uitslagenavond was vooral voor het CDA ongekend pijnlijk. Het huidige beeld is dat de partij is gedecimeerd. Van de stabiele machtspartij voor het platteland lijkt alleen nog een hoopje scherven over. Het CDA werd volgens de eerste exitpolls op meerdere plekken gehalveerd of verloor zelfs twee derde ten opzichte van vier jaar geleden. CDA-leider Wopke Hoekstra reageerde gisteravond aangeslagen tegenover de NOS: ''Dit is een bittere pil om te slikken.''

Na het CDA is oppositiepartij Forum voor Democratie veruit de grootste verliezer. Van het succes en de overtuigende winst in 2019, is vrijwel niets meer over. Op plekken waar FvD vier jaar terug meer dan tien zetels haalde is er nu nog één over.

Social

Nieuwkomers

Na de BBB spingen twee kleine Provinciale nieuwkomers er bij de voorlopige uitslagen uit. Volt en JA21 doen het goed en komen op veel plaatsen met één of twee zetels de Provinciale Staten binnen. Voor Volt is dit een primeur, die hebben niet eerder vertegenwoordiging gehad in de provincie.

Voor JA21 daarentegen zaten er afgelopen jaren al meerdere politici in de provincie en de Senaat. Omdat de vertegenwoordigers van de partij in 2019 namens Forum voor Democratie werden verkozen. Nu heeft JA21 ook 'eigen zetels'. Voor de Eerste Kamer stevent JA21 af op 3 zetels, Volt lijkt 2 zetels te krijgen.

Met een Forum voor Democratie waar alleen nog splinters van over zijn, was de verwachting dat de PVV groot zou uitpakken. Dat succes bleef uit, de partij van Geert Wilders lijkt in de Eerste Kamer zelfs een zetel te gaan verliezen, van 5 naar 4. In Limburg is de partij zoals vanouds wel in veel gemeenten de grootste. Ironisch genoeg spelen vooral de nieuwkomers de partij van Wilders parten. De PVV verliest flink aan BBB en JA21.

Social