De Rijksrecherche maakt zich zorgen over de opkomst van criminele tussenpersonen die ambtenaren omkopen om gegevens te verkrijgen en die de informatie dan aan criminele organisaties doorverkopen. Algemeen directeur Arthur van Baaren van de Rijksrecherche zegt in een interview met NRC  dat 'het corrumperen van ambtenaren een verdienmodel is geworden'. Ook vindt hij de overheid te naïef.

Ambtenaren zijn doelwit

Criminele informatiemakelaars corrumperen volgens de toprechercheur doelbewust ambtenaren om de gevoelige informatie waarover zij beschikken voor grof geld te verkopen in de onderwereld. Dat blijkt uit onderzoek naar grote hoeveelheden data uit cryptotelefoons dat is gedaan in samenwerking met de Landelijke Recherche. 

Overheidsinstanties en hun medewerkers hebben vaak niet in de gaten dat de informatie die zij beheren voor criminelen interessant is. Het gaat bijvoorbeeld om persoonsgegevens, kentekens, woonadressen en bedrijfsnamen. Volgens de Rijksrecherche bestaat er een relatie tussen gelekte informatie en excessief geweld in het criminele milieu. Eerder bleek een Haagse ambtenaar paspoorten te hebben geregeld voor de criminele organisatie van Ridouan Taghi. Ook speelde een dergelijke kwestie bij de Belastingdienst. Maar ook coronadata is voor criminelen interessant.

'Een Verklaring Omtrent Gedrag is niet voldoende'

Van Baaren vindt de overheid te argeloos: "De naïviteit moet er echt uit. Ook overheden worstelen met personeelstekorten en dat leidt er bijvoorbeeld toe dat uitzendkrachten worden ingehuurd. Dat kan gebeuren, maar dan moet je als organisatie wel kijken wat zo’n uitzendkracht voor bevoegdheden krijgt en wat dat betekent voor de toegang tot gevoelige informatie. Je kunt van een uitzendkracht wel een ‘Verklaring Omtrent Gedrag’ vragen, maar de vraag is of dat voldoende is. Ik denk persoonlijk dat we overheidsdiensten moeten helpen door voor bepaalde werkzaamheden certificering verplicht te stellen. Met een gedegen antecedentenonderzoek en een soort proeve van bekwaamheid zou je kunnen voorkomen dat een ambtenaar die bij de ene gemeente ontslagen wordt vanwege twijfels over integriteit bij een andere gemeente weer aan de slag kan."