In mei 2021 ging de Conferentie over de Toekomst van Europa van start. Van 1 september tot 14 november 2021 konden alle Nederlanders (en andere EU-ingezetenen) meedenken over de toekomst van de EU in een soort van digitaal inspraakproject. Dat leverde een stapel ideeën op zoals het einde van lidstaatveto's, een EU Grondwet en een Europees Leger. Eurofiel Guy Verhofstadt vindt het allemaal geweldig, bleek vorige week.  Volgende week wordt het eindverslag van de Conferentie met de uitkomsten gepresenteerd aan het voorzitterschap: het Europees Parlement, de Raad van ministers en de Europese Commissie.

De raderen in Brussel en Straatsburg draaien traag dus het is nog maar de vraag wat er met de aanbevelingen gaat gebeuren. Dat weerhield JA21 er niet van eens te peilen onder de Nederlanders wat zij vinden van de EU en welke kant het vehikel opgaat. I&O Research presenteerde maandag dat rapport.

'Geen extra bevoegdheden voor EU'

Wat blijkt: men is er (overwegend) niet voor dat de EU extra bevoegdheden krijgt (21% wel, 43% niet, de rest is neutraal of weet het niet). Nederlanders lijken het subsidiariteitsbeginsel aan te hangen: neem beslissingen zo dicht mogelijk bij de burger, als het beter nationaal kan, doe het dan niet Europees. De EU moet zich van een meerderheid bijvoorbeeld niet bezig houden met de hoogte van het minimumloon of het innen van belastingen. Ook vinden de meesten dat Nederland zelf moet kunnen bepalen uit welke landen asielzoekers worden toegelaten. Voor transnationale kieslijsten bestaat ook weinig enthousiasme.

Aanpak klimaatverandering en een Europees leger

Wel zouden Nederlanders graag een grotere rol voor de EU zien als het gaat 'om urgente, grensoverschrijdende kwesties als het bestrijden van klimaatverandering of Europese veiligheid'. En dan komt de aap uit de mouw: bijna de helft, 45 procent, vindt dat er een Europees leger gevormd zou moeten worden en 28 procent is hierop tegen. Vooral kiezers van D66 (64%) en Volt (70%) vinden dit, maar ook een meerderheid van de VVD-kiezers (54%) en PvdA-kiezers (55%) is hier voorstander van.

Bijna niemand heeft gehoord van Conferentie over Toekomst van Europa

Absolute LOL-vraag in het onderzoek: bent u eigenlijk wel bekend met die Conferentie over de Toekomst van Europa? Nee dus. Slechts drie procent van de ondervraagden weet wat het is.

JA21: Project is mislukt

JA21-Europarlementariër Michiel Hoogeveen in een reactie op het onderzoek: "Het kabinet doet er goed aan om de aanbevelingen van de Conferentie niet over te nemen. De Conferentie geniet nauwelijks bekendheid onder de Nederlandse bevolking. Daarnaast genieten veel van de aanbevelingen weinig steun onder de Nederlandse bevolking. De Conferentie is een mislukt experiment."