Meer dan 100.000 Nederlanders geloven dat ons land wordt geregeerd door een 'kwaadaardige elite'. Dat concludeert de AIVD in haar jaarverslag. De elite als volksvijand is volgens de inlichtingendienst op het moment het meest 'populaire extremistische narratief'. De AIVD waarschuwt verder voor groeiend rechts- en links-extremisme, jihadistisch terrorisme, spionage en cyberaanvallen.

De bevindingen van de dienst liegen er niet om. Een ontwikkeling die de AIVD opmerkt is een van 'anti-institutioneel extremisme.  ''Extremisten die zich niet meer alleen richten tegen de overheid, maar meer en meer ook tegen allerlei organisaties en instituties.'' Het afgelopen jaar is te typeren als 'grimmig', meent de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.

Diversiteit aan dreigingen

Daarin speelt ook de inval van Rusland in Oekraïne een belangrijke rol. Deze raakt ook onze nationale veiligheid, aldus de dienst. ''We hebben ook gezien hoe in Nederland haar, antisemitisme en complottheorieën voortwoekeren.'' Concrete dreigingen zijn volgens de AIVD onschadelijk gemaakt. Radicale islam vormt volgens de AIVD nog steeds de grootste dreiging. De dienst vreest terroristische aanslagen en zegt dat de kans daarop toeneemt.  

De diversiteit en de hoeveelheid aan verschillenden dreigingen neemt toe. Dit was ook de afgelopen jaren al het geval, stelt de inlichtingendienst. ''Die variëren inmiddels van terrorisme, extremisme en offensieve cyberprogramma's, de doorontwikkeling van massavernietigingswapens, spionage, heimelijke beïnvloeding, inmenging en sabotage, tot het gevaar dat criminaliteit kan leiden tot aantasting van de democratische rechtsorde en risico's voor de economische veiligheid van Nederland.'' 

Extremen versterken elkaar

Daarbij ziet de dienst een gevaar in extremistische politieke en maatschappelijke stromingen. Die zijn zichtbaar bij zowel links als rechts. Op de rechterflanken domineert volgens de AIVD een ideaal van 'blanke masculiniteit' en antisemitisme. Bij de linkse uitwassen wordt gesproken van een 'strijd tegen het patriarchaat' en marxisme. Aan beide kanten ziet de dienst vormen van anarchistische bewegingen.

Al deze dreigingen kunnen elkaar onbedoeld versterken, meent de AIVD. ''Een toename van extremisme kan tot extremisme leiden. (...) Het risico bestaat ook dat dreigingen gaan overlappen.'' De dienst stelt dat naast politici ook 'journalisten, gezagsdragers, juristen en wetenschappers' afgelopen jaar doelwit zijn geweest van dreiging.

Social